Nederlandse Wijnmakers in het Buitenland: Château Camparnaud
In deze reeks nemen we Nederlandse wijnmakers in het buitenland onder de loep. Elk met hun eigen speciale en markante verhalen. Iets waar iedere wijnliefhebber wel eens over na heeft gedacht: “hoe zou het zijn als ik zelf een wijngaard had”?
Dit keer reizen we (helaas digitaal) af naar het mooie Frankrijk, om precies te zijn de Provence. We spreken met Alexander Engels, de zoon van ondernemer Marnix Engels. Marnix Engels is geen onbekende in de wijnwereld, hij heeft namelijk jarenlang de commerciële belangen behartigt van iconische wijnhuizen zoals Petrus en Romanee Conti. In 2000 besloot Engels zelf het avontuur aan te gaan en nam hij Château Camparnaud én de bijbehorende 20 hectare wijngaarden over.
Van werken voor grote wijnhuizen, naar er zelf een overnemen met alle bijbehorende perikelen van dien is nogal een stap. Vertel?
Wij gingen vroeger als gezin al veel op zomervakantie naar deze regio. Het kantoor van mijn vader (Waal, Zey & Engels: WZE) werkte vooral met Franse producenten, dus de relatie met Frankrijk was altijd heel belangrijk, waardoor we er dus ook veel tijd doorbrachten. Door zijn ervaring met het opzetten en uitbouwen van wijnmerken was het geen onbekend terrein voor hem en durfde hij de stap wel te wagen.
Château Camparnaud heeft volgens mij al de nodige historie. Hoe was het er aan toe toen jullie het overnamen?
Er zijn referenties bekend in de archieven die Camparnaud al noemen rond 1500. De ruïnes in onze wijngaarden stammen ook uit deze periode. Het huidige pand, of ”bastide” zoals de Fransen het noemen dateert uit begin 1800. Er was behoorlijk achterstallig onderhoud aan het pand en de wijngaarden en het duurde dan ook meer dan vijf jaar om de boel helemaal op te knappen. Het pand werd van top tot teen verbouwd en is tegenwoordig ook te huur voor groepen van twaalf personen. Een deel van de wijngaarden werd vernieuwd, terrassen werden opnieuw opgetrokken en de winery werd opnieuw aangelegd met moderne apparatuur.
Jullie zijn niet op het château gaan wonen. Best een uitdaging denk ik om op afstand zo’n project aan te pakken?
Met de “Franse slag” raakte Marnix al gauw vertrouwd want eenmaal begonnen, kwamen ook de avonturen. Eerst werden de gebouwen verbouwd en gerenoveerd, aansluitend werd er een nieuwe kelder gebouwd, nieuwe machines en apparatuur aangeschaft en tenslotte werden de wijngaarden aangepakt; vele hectares aan terrassen moesten opnieuw worden opgebouwd, wijngaarden moesten worden gerooid en met de jaren opnieuw aangeplant. Meer dan vijf jaar lang hebben de grote werkzaamheden geduurd en daarna is het eigenlijk nog steeds nooit afgelopen. Er is altijd iets te veranderen of te vernieuwen en zeker aan gebouwen die meer dan 200 jaar oud zijn. Het bleek sowieso niet eenvoudig om vanaf een Haags kantoor alles te regelen op afstand. De Franse medewerkers toonden vaak een buitengewone activiteit als Marnix er was, maar zodra hij vertrokken was, ging het tempo snel achteruit en werden beloftes maar zelden nagekomen.
En toen zijn jullie op zoek gegaan naar een partner in de regio en bij de Familie Chevron Villette terecht gekomen. Hoe ging dit?
Mijn vader vond een partner bij graaf Guillaume de Chevron Villette, eigenaar van het 120 hectare grootte Château Reillanne en tevens producent voor vele andere wijnhuizen. Deze firma, die hier al vele generaties genesteld zit, behoort tot de modernste van Provence op technisch gebied en beheert meer dan 500 hectare wijngaarden in totaal. Sinds 2012 is de landheer mede-eigenaar geworden van Camparnaud en heeft daarmee de regie van de wijngaarden overgenomen. Dat heeft de kwaliteit enorm doen verbeteren. De apparatuur en technische kennis die Chevron Villette met zich meebracht was ongeëvenaard. Elk jaar werden onze wijnen beter.
Gezien je vaders ervaring is het ontwikkelen en opbouwen van zo’n wijnhuis hem wel toevertrouwd. Stond het al meteen vast dat jij je ook ging bemoeien met het château?
Na mijn studie aan de VU in Amsterdam heb ik een eigen bedrijf gehad in Amsterdam op het gebied van (digitale) marketing. Ik ben natuurlijk opgegroeid met wijn dus het speelde altijd een rol in m’n leven. Ik hielp m’n vader vaak met de algehele marketing rondom zijn wijnavonturen, maar deed verder mijn eigen ding. Naarmate de tijd vorderde begon het steeds meer te jeuken om me toch meer te gaan ‘bemoeien’ met het domein. Voornamelijk de internationale verkoop sprak me erg aan. In 2018 heb ik besloten om mij hier volledig op te gaan richten.
En toen zat je ook opeens in de wijnwereld met een eigen château. Ben je zelf nog ergens tegenaan gelopen?
We verkochten onze wijnen destijds alleen in Frankrijk en Nederland, maar na een volledige rebranding ben ik gaan bouwen aan een internationaal netwerk van verkooppunten. Ik had wel verwacht dat we veel sneller voet aan de grond konden krijgen in de export, maar ik kwam er al snel achter dat de wijnwereld niet zo vlot bewoog als de internetwereld. Het eerste jaar was een waardevolle les in geduld hebben. Inmiddels hebben we goed door hoe het een en ander in elkaar steekt, en dat maakt het werk natuurlijk ook een stuk leuker. We zetten elke dag stappen in de juiste richting. Tegenwoordig ben ik verantwoordelijk voor alle commerciële taken, van marketing en verkoop tot de verhuur van ons domein in de vakantieperiode.
Vakantie vieren in de Provence kennen we in Nederland natuurlijk wel. Hadden jullie altijd al een voorkeur voor de rosé wijnen uit de regio?
De roséwijnen die we rond het jaar 2000 maakten, waren kwalitatief lang niet zo goed als vandaag de dag. Er zijn enorme stappen gezet in de regio, niet alleen bij ons op het domein. Door de jaren heen droegen de grote merken zoals Domaines Ott (Louis Reuderer), Whispering Angel (Esclans) en natuurlijk Miraval (Brad Pitt & Angelina) enorm bij aan het imago van Provence. Dit zorgde ervoor dat Provence nu de bakermat is voor rosé. Dat hadden wij in 2000 nooit durven dromen.
Toch maakten jullie vroeger ook witte en rode wijnen. Waarom zijn jullie daarmee gestopt?
Toen ik in 2018 besloot de commerciële taken op mij te gaan nemen besloot ik ook om volledig te gaan focussen op rosé. Provence is de enige regio in de wereld waar meer dan 90% van het volume rosé is. In andere wijngebieden van over de hele wereld wordt rosé vaak gezien als bijproduct. Juist door ons te focussen op rosé konden we laten zien expert te zijn en dus een statement te maken.
En hoe pakt dat statement uit? Hoe onderscheiden jullie je ten opzichte andere wijnen?
Camparnaud wijnen worden ecologisch geproduceerd, met respect voor mens en natuur. ‘Terra Vitis’ is een nationale federatie van boeren, handelaren en experts die onder streng toezicht vallen m.b.t. productiemethoden en technieken. Samen streven wij naar pure producten van de hoogste kwaliteit terwijl de natuur beschermd kan worden voor de volgende generatie. De druiven komen van wijngaarden die strategisch gepositioneerd liggen in een vallei, in het groene hart van de Provence. Meerdere wijngaarden die bestaan uit verschillende bodemsoorten, hoogteverschillen en ook een steeds een andere positie t.o.v. de zon. Onze wijnranken zijn tussen de 20 en 60 jaar oud, wat voor karakter en structuur zorgt in de rosés.
Dat klinkt als veel diversiteit in terroir en druiven. Jullie hebben natuurlijk de nodige innovaties gedaan in de winery. Passen jullie nog speciale technieken toe bij het oogsten of wijnmaken?
De druiven worden in de vroege ochtend geoogst omdat het dan nog koel is tijdens de hete Provençaalse (na)zomer en de druiven zo snel mogelijk in de winery aankomen zodat essentiële frisheid bewaakt kan worden en vroegtijdig fermenteren wordt vermeden. Alle druiven worden tijdens de oogst ontsteeld. Eenmaal aangekomen in de winery, wordt er gebruik gemaakt van een tri-optique, een geavanceerd computergestuurd systeem waarbij alle druiven op de sorteertafel door een camera onderworpen worden aan een optische analyse. Wanneer druiven niet aan de voorwaarden voldoen qua kleur of vorm, worden ze met hoge druk verwijderd van de sorteertafel. Alleen perfecte druiven maken het tot de selectie. Er wordt alleen gebruik gemaakt van temperatuur gecontroleerde RVS tanks om de pure expressie van het terroir zoveel mogelijk te laten spreken.
Het ‘Terra Vitis’ principe dat jullie hanteren versterkt die terroir expressie ook nog eens. Hoe uit zich dat in de drie rosés die jullie maken?
Wij vinden het belangrijk om wijn te maken op een manier die duurzaam is voor mens en natuur. Daarom zijn we continu bezig om dit proces te verbeteren, niet alleen in de wijngaarden, maar ook in relatie tot onze werknemers, partners en klanten. De ‘Esprit’ is een rosé die we maken in samenwerking met boeren uit de regio. Het is de instaprosé, een fris alledaags aperitief. De ‘Prestige’ is onze châteaurosé gemaakt van de stokken die minimaal 20 jaar oud zijn. Een echte eetrosé: voller van stijl, complexer en gastronomisch breed inzetbaar. De ‘Noblesse’ is een exclusief ‘old-vines’ project: rosé van minimaal 40 jaar oude stokken. Hier worden slechts een paar honderd flessen per jaar van gemaakt.
Daarnaast hebben we dit jaar een nieuwe blend gemaakt: de ‘Camparnaud Art Collection’, een rosé van voornamelijk grenache, cinsault, rolle en een vleugje tibouren. Qua stijl is hij wat rijker dan Esprit, maar wat frisser dan Prestige; een echte allemansvriend. Het etiket is ontworpen door internationaal bekroonde wijnschrijver Hubrecht Duijker, die naast zijn passie voor wijn ook zeer verdienstelijk kan schilderen. Op de voorkant zie je vier franse heren die een potje Pétanque spelen, veel Franser kan het natuurlijk niet!
Zijn die oude stokken het speerpunt waarmee jullie je onderscheiden van andere rosés in de regio?
Vooral op het gebied van technologische wijnbouw lopen wij voor op veel van onze collega’s. Daarnaast worden veel Provence wijnen verkocht onder een merknaam, maar zijn deze wijnen vaak niet afkomstig van één wijngaard. De kwaliteit is daarmee vaak niet zo goed te controleren als wanneer je dat wel doet, zoals met onze Art, Prestige en Noblesse rosés.
Kortom, reden genoeg om (als het weer kan) een bezoekje te plannen aan het prachtige Château Camparnaud en de roséwijnen te proeven!
Meer informatie: https://www.camparnaud.com/